ο τσαρούχης δεκαεπτάχρονος

“Τέσσερις άνδρες σε καφενείο” 1926
“Καραγκιόζης στο Κεφαλάρι της Κηφισιάς” 1927
Ο Τσαρούχης είναι από τους λίγους Έλληνες ζωγράφους που “επισκέπτομαι” τακτικά, όλα αυτά τα χρόνια. Και είμαι απ ‘ τους ανθρώπους που δεν νιώθουν πολύ άνετα με λέξεις όπως “γενιά του 30”, “ελληνικότητα”, όπως και με όλους αυτούς τους μελαγχολικούς επιγόνους που επιμένουν με φτερωτούς αγγέλους, νεοκλασικά και συνεσταλμένους ναύτες. Ο Τσαρούχης δεν ήταν σαν αυτούς, τουλάχιστον η μαγιά της τέχνης του, αυτό δείχνει. Ζωγράφισε με ένταση, χάρη, ακόμα και με υπόγειο χιούμορ, μια Ελλάδα ζορισμένη, από όλες τις πλευρές. Με εκνευρίζει η αγιοποίηση του, όπως και αυτή του Χατζιδάκι. Με ενοχλεί ακόμα η ρηχή ή και η εκ του πονηρού ερμηνεία του Τσαρουχικού Σύμπαντος, που με τόση ευλάβεια κάποιοι αναπαράγουν.Ξανά και ξανά.
Ωστόσο συγκινούμαι πολύ όταν βλέπω αυτά τα εφηβικά του έργα. Ήταν δεκαεπτά χρονών κι άρχισε ν’ αντιδρά στις “νατουραλιστικές” προηγούμενες απόπειρες του. Λίγο άτεχνα , λίγο να λοξοκοιτάζει τον Κυβισμό ( είχε ξεπεραστεί ήδη στην Ευρώπη…), λίγο αναποφάσιστα (ν’ ακολουθήσει τελικά τα διδάγματα του Κόντογλου ή όχι). Δεν με πειράζουν καθόλου όλα αυτά , εδώ έχουμε να κάνουμε μ’ έναν καλλιτέχνη σε πολύ νεαρή ηλικία που καίγεται και που δεν εφησυχάζει. Επίσης όσοι ζωγραφίζουμε ξέρουμε καλά ότι το να μείνει κανείς σε μια λιτή χρωματική παλέτα , είναι τις περισσότερες φορές δείγμα αυτοσυγκράτησης και κοπιαστικής μελέτης κι όχι φτώχειας ή ημιμάθειας. Κι ο Τσαρούχης το είχε ήδη κατακτήσει με έργα σαν αυτά .
Την ίδια οικονομία και σοφία επιτυγχάνει και με τα γραπτά του. Ο λόγος του είναι απλός ,χωρίς πολλά “ωραία” επίθετα. Ανοίγει δρόμους σε όσους ψάχνονται και σε όσους βρίσκουν αυτόν τον τόπο άνυδρο και αντιπαραγωγικό . Είχε επιλέξει συνειδητά να μιλάει σαν παιδί για τα περισσότερα θέματα που απασχολούν τους νεοέλληνες. Τους ανθρώπους που σήμερα, στον κόσμο των δημοσιοσχετίστικων likes και της ηλεκτρονικής δημαγωγίας, μιλάνε απλά και ουσιαστικά, τους ψάχνεις με το κιάλι.

Write a Reply or Comment